Recycled J: "Ik hou van Madrid en draag het waar ik ook ga, maar ik ben meer een Carabanchel-inwoner dan een Madrileense of een Spanjaard."

Jorge Escorial is een jongen uit Madrid, uit Carabanchel, van 1993. Als zoon van een bescheiden gezin had hij het geluk zich te kunnen wijden aan wat hij het liefste doet: muziek. En bovenal, hoewel hij het zelf niet zegt, is Jorge de jongen op wie Recycled J is gebaseerd. De jongen die, puur impulsief, een muzikaal project startte dat een hobby was en dat hem in amper tien jaar tijd heeft gemaakt tot een van de vernieuwers van de Spaanse urban music. Want niemand begreep dat iemand die was opgegroeid met rapbattles in de parken van de hoofdstad, gezongen pop, r&b en elektronica in het genre wilde brengen. Dat iemand zonder zichtbare tatoeages, met de uitstraling en manieren van een voorbeeldige student, zichzelf een rapper zou noemen. Maar mensen begonnen naar hem te luisteren en moesten hem volgen.

En nu is hier Jorge – of Recycled J – die een album presenteert, San Jorge , dat zowel een testament als een anderhalf uur durende schreeuw is. Het dubbelalbum van een leven. Het album van de jongen die op een dag van muziek zijn beroep maakte, en ook het album van degene die minder dan een jaar geleden onverwachts zijn vader verloor. Het album van degene die, dankzij de inkomsten van een fruitkraam op de markt van San Isidro, opgroeide in Carabanchel, begon met zijn lerarenopleiding en nu een kind wil om zijn verlies te compenseren. Degene die, na het uitbraken van een emotioneel en identiteitsgericht manifest, van plan is om onderweg een tussenstop te maken. "San Jorge is het krachtigste album dat ik ooit heb gemaakt, qua omvang en in alles. Mijn eerste album, Oro rosa, begint met de stelling dat dit een pad is zonder shortcuts. En dat is in zeven jaar gebeurd."

Wat betekende het voor jou om een pad te bewandelen zonder sluiproutes?

Dat dit moeilijk is geweest, zorgt ervoor dat ik succes op een andere manier waardeer. Dingen gemakkelijk gedaan krijgen heeft een prijs. Ik ben trots op alle tegenslagen die ik heb gehad. Die prijs kan zijn dat je je essentie opgeeft, je laat meeslepen door de mainstream, door sociale media, door wat het publiek maar wil. Op het pad van een kunstenaar zijn er veel demonen die je naar gemakkelijk succes leiden, wat uiteindelijk het meest tastbare is. Ik ben er trots op dat ik ze heb vermeden.

Is dat waarom je in de intro zingt: 'Kings of the underground, we were nobodies. From Carabanchel to the red carpet'?

Daar ben ik echt trots op; dat is het mooiste. Het is niet dat ik ooit een arme ziel ben geweest, maar door daar vandaan te komen, geniet je anders van dingen, krijg je een perspectief uit de tijd dat we niet wisten hoe de wereld in elkaar zat en alles het beste leek. Zalen uitverkopen buiten Madrid, mijn thuis en tempel, spelen in andere landen, op de radio komen... Ik kom uit de rapwereld, toen het een meer sektarische aangelegenheid was. Ik was de eerste die zich meer openstelde voor popmuziek; ik heb zingen geprobeerd, maar ik had mijn draai nog niet gevonden en de industrie stond het me niet toe. Nu, als een kind een video uploadt naar TikTok of Instagram, gaat die viraal, en is er een industrie die staat te popelen om een graantje mee te pikken.

Wat is daar positief en wat is er negatief aan?

De positieve kant van de reis is het leren, de ervaring, de ervaring. De negatieve kant, vergelijk ik met een overvloed aan informatie: iedereen die zichzelf een journalist vindt, zit vol nepnieuws. Nu is iedereen een zanger of artiest. Vroeger had elke letter van die woorden een gewicht. De waarden in muziek zijn veranderd; nu draait het allemaal om exposure. Als kinderen wilden we voetballers of astronauten worden; nu willen ze beroemd worden. Ik weet hoe ik ben geweest. Ik weet dat ik 20.000 keer voor de gek ben gehouden, en dat doe ik de kinderen die uit de kast komen niet aan.

Voelde je je in je beginjaren buitengesloten door de stedelijke muziek?

Ik voel me niet buitengesloten omdat ik mijn plek verdiend heb. Niemand begreep wat ik deed, maar muzikale marginalisering geeft je energie en de drang om jezelf te bewijzen. Op de momenten dat ik het meest depressief was en mijn weg probeerde te vinden, liet ik me niet leiden door wat mensen zouden zeggen. Op die momenten ontdekte ik wie ik ben. In het begin, omdat ik niet zo'n stoere kerel was of meer vocale dingen wilde doen, behandelden ze me alsof ik Yoko Ono van Children of Ruin was. Ik kwam om ze te vernietigen en hun geluid af te pakken. En na verloop van tijd is gebleken dat Natos, Waor en ik daarmee op een andere manier de top bereikten. Hetzelfde overkwam mij met Autotune, dat zwaar gecriminaliseerd was. Ze zeiden dat het geen rap was, en nu gebruikt iedereen het.

Wat San Jorge verder als een dolk doorboort, is de dood. Eerst die van zijn grootmoeders. En toen die van zijn vader, Jero, waardoor het project stil kwam te liggen en het album moest worden uitgesteld. Nu is het een overgang van verdriet geworden. "Ik had over tien jaar een nummer aan mijn vader kunnen opdragen, maar het was nu het moment . Hem verliezen was verschrikkelijk, maar het gaf me veel kracht, omdat het iets is wat ik met hem deel ." Zijn grootvader, ook fruitverkoper, stierf een jaar na zijn pensionering. Zijn vader heeft het niet zo lang volgehouden. "Hij heeft twee jaar keihard gewerkt, zonder vakantie, want zo was hij nu eenmaal. En als hij stopt met roken, drinken, elke dag gaat wandelen, 40 kilo afvalt, gaat hij het graf in."

Is uw kijk op de dood veranderd sinds dit jaar?

Natuurlijk. Ik probeer altijd zowel het goede als het slechte in mijn werk en muziek te kanaliseren. Het is moeilijk om iets zo lelijks als de westerse opvatting van de dood mooi te maken. Mijn vader zei altijd: wie verliest, is degene die weggaat. Want de rest van ons is er nog steeds. We hebben allemaal een vader, een moeder, een broer... en ik denk dat het mooi is voor iedereen die zoiets heeft meegemaakt om te zien hoe de rest van ons zich voelt.

Dit album vertolkt ook duidelijk een liefdeslied voor Madrid en de wijk eromheen. Carabanchel is een van de wijken die door de jaren heen flink is veranderd door gentrificatie. Wat is jouw relatie met beide?

Ik ben dol op Madrid. Ik ben er dol op en draag het overal, maar ik ben er een giftige relatie mee aan het opbouwen als ik naar het buitenland reis. Hoewel het me enorm inspireert, had ik dit album niet kunnen maken zonder mijn eigen realiteit. Ik moest het beleven, landen, zijn waar mijn grootouders opgroeiden. Ik zal je ook vertellen dat ik meer uit Carabanchel kom dan uit Madrid of Spanje. Soms denk ik dat ik het te vaak draag, maar ik denk graag aan de school waar ik naartoe ging, de vrienden die ik had, waar het geld vandaan kwam om ons te voeden. Zoals een goede rapper draag ik de capuchon altijd naar binnen.

Er is een zin in "Sincero" die fans in vuur en vlam heeft gezet: "Vier albums in drie jaar is overdreven / Dus na Sint-Jorisdag ga ik met pensioen / Ik wil tijd voor mijn gezin en een paar kinderen met Ana." Heb je erover nagedacht om te stoppen met muziek? Of om nu te stoppen?

Ik heb me soms verloren gevoeld tijdens het proces. Mijn naaste team, Ana en Ale, ging met me zitten toen ik Casanova maakte en vertelde me dat ze me verloren zagen. En dat gaf me perspectief. Hoe meer ik verloren was, hoe meer die mensen me hebben geholpen mezelf te vinden. Toen alles met mijn vader gebeurde, wist ik niet echt wat ik moest doen, en dat gaf me verdovende pilletjes om me op de been te houden. Dus ik ben verloren, maar niet dood. Recycled J is ook niet dood, want ik geef nog steeds concerten, maar toen ik dat schreef, zat ik in dat moment van introspectie. Als ik op een gegeven moment niet echt heb opgegeven, komt dat doordat ik het gevoel heb dat de missie die ik moest vervullen niet was volbracht. Ik had niemand gevonden om hand in hand mee te lopen en te zeggen: "Laten we gaan."

Bent u niet vertrokken omdat u geen vervanger zag?

Ik stop ermee, want na vier albums in vier jaar vind ik het best goed. Volgend jaar hebben we Hijos de la Ruin, maar dat is een ander verhaal. Het is ook waar dat mensen conclusies trekken op basis van één zin... Ik ga geen datum noemen, maar San Jorge is zonder twijfel een voor- en naperiode in mijn carrière. En ik denk dat we het daarbij kunnen laten.

Wat ga je doen is een creatieve pauze nemen?

Ik wil genieten, want dit album heb ik gemaakt met pijn en succes, en daar heb ik niet van genoten. Je raakt verstrikt in een vicieuze cirkel van concerten en steden waar je niet eens weet waar je bent, en uiteindelijk zit je erin vast. Nu wil ik dat al het geld dat ik uitgeef niet gebruikt wordt om weer een videoclip te maken, en ik wil dat al het geld dat ik verdien niet gebruikt wordt om naar andere superconcerten te gaan waar we alles uitgeven om ze spectaculair te maken. Ik moet even op adem komen.

En hoort vaderschap daar ook bij?

Ja, dat zou ik graag willen, hoewel we daar momenteel niet actief mee bezig zijn. Maar ik zou het wel graag willen. Toen een leven stierf, dacht ik eraan om er nog een op de wereld te zetten. Ik voel me alsof mijn vader is overleden, en ik zou graag een kind willen, omdat ik altijd van kinderen heb gehouden. Daarom heb ik vroegschoolse educatie gestudeerd. Ik ben erg zorgzaam, erg praktisch en erg patriarchaal. Maar als het zover is, geef ik je de exclusiviteit.

Is het voor u lastig omdat u zo vaak van huis bent en het werk zo veeleisend is?

Ik ben erg trots op mijn vader, ook al was hij niet erg aanwezig tijdens mijn jeugd omdat hij de hele dag aan het werk was. Hij gaf me het beste wat hij had. Er zit veel van hem in mijn werkethiek, in mijn doorzettingsvermogen, in mijn zelfverbetering. Ik had graag een kind gehad tijdens de pandemie om van te genieten, maar we hebben onze horloges niet gelijkgezet. En natuurlijk is het, met mijn beroep en dat van mijn partner [als model en stylist], moeilijk om een kind op te voeden met de waarden die we zouden willen. Als het komt, komt het.